vrijdag 27 augustus 2010

Terug naar de Toekomst


Elke keer als ik naar Winschoten rijd vanuit Groningen kijk ik nieuwsgierig naar de vorderingen van de restauratie. En ik zal niet de enige zijn. Jarenlang moesten mensen toekijken dat de oude fabriek steeds verder verviel. Uiteindelijk was het gebouw er zó slecht aan toe dat er subsidie kon komen. Dat natuurlijk niet alleen. De fabriek werd gekocht door Simon Benus, die de opknapwerkzaamheden verder ter hand nam.

De Toekomst was één van de strokartonfabrieken van het Oldambt. In Nieuweschans en Winschoten stond ook zo'n fabriek. In Nieuweschans is de fabriek zelfs nog in bedrijf. De strokarton is een typisch product uit Groningen en Friesland. Van ongeveer 1870 tot 1970 werd dat geproduceerd. Je zou het kunnen zien als 'het opmaken van de restjes'. Als er veel stro over blijft van de graanoogst, moet je naar manieren vinden om daar nog geld mee te verdienen.

De komst van de fabrieken in het Oldambt heeft veel betekend. De arbeiders in de fabrieken verdienden meer dan de landarbeiders op de velden. Werken in de fabriek was populair. En dat terwijl het 'vies' werk was. Het moet vreselijk gestonken hebben. Maar goed, landarbeiders hadden in de winter vaak geen werk, fabrieksarbeiders wel. Dat zal er zeker aan bijgedragen hebben.

In de oude fabriek is nog veel te zien: de stoomketels, de strokogels, de plek waar een soort maalstenen lagen en een machinekamer die de aansturing was voor het hele complex. En dan is er de enorme hal waar het karton moest drogen. Al met al is het een indrukwekkend gebouw. Reden genoeg om daar de Open Monumentendag te openen. We hijsen de vlag aan de gerestaureerde schoorsteen en de stadsomroeper vertelt was er allemaal te gebeuren staat: "Boeren, burgers en buitenlui, hoort.... hoort... hoort. Alsof we inderdaad even in de Negentiende eeuw zijn beland.

maandag 9 augustus 2010

De sfeer van de Negentiende eeuw

Vrijdagmorgen zat ik te praten met Wil over de schrijversinstructies voor de Canon van het Oldambt. Welke inhoud willen we in ieder venster zien? Welke personen moeten daarbij genoemd worden? Een Canon van het Oldambt kan niet zonder de profeet Jarfke bijvoorbeeld, maar bij welk venster hoort hij dan? En waar komen communisten Fre Meis, Koert Stek en Hanneke Jagersma? Het is erg leuk om dit te bespreken en steeds dichterbij de Canon te komen.

Midden in dit gesprek komen Nans en Henk. Ze hebben de achterbak vol met spullen van hun museumzolder. Als alles is uitgepakt sluiten Wil en ik het gesprek af. Het is tijd voor de tentoonstelling. We krijgen hulp van Henriette, die voor de bibliotheek altijd alle sfeeropstellingen maakt. Zij had dinsdag, toen alle spullen van de zolder van het gemeentehuis werden bezorgd, het borstbeeld van Emma al even neergezet.


Nu moet het meubilair van de raadszaal een plek krijgen, 'de tafel moet gedekt' en de spullen moeten in de vitrines. We vullen er een met administratieve objecten (er moet absoluut aandacht zijn voor archieven in tentoonstellingen die ik maak!). De andere twee tonen de vrijetijdsbesteding: spelletjes, een toverlantaarn, boeken (ah, wat waren die toch mooi in die tijd) en de nuttige handwerken. Daarover ontfermt Nans zich. Zij heeft al vaker vitrines ingericht, dat is duidelijk te zien. Ik ben blij dat Nans en Henriette me helpen, want zelf had ik dit nooit zo gekregen. Henriette maakt het geheel af met een prachtig gedrapeerde doek. Ik moet toch eens afkijken hoe ze dat doet...


Goed, de eerste stappen naar de Open Monumentendag zijn gezet. Op naar de folder, de lezing, de opening en de publiciteit.