14 oktober 2013 - Volle school in Kroonpolder

J. Roemeling Evers en E. Van Iddekinge, voorzitter en secretaris van de afdeling Nieuw Beerta van Volksonderwijs, schrijven een brief aan het gemeentebestuur. Ze vragen aandacht voor de situatie in de school van Kroonpolder. Om hun vraag te ondersteunen, voegen ze een uitgebreid rapport toe, een memorie van toelichting bij het adres aan den Raad inzake overbevolking op de school te Kroonpolder:

Het aantal leerlingen van de school te Kroonpolder is groot; zoowel in betrekkelijk als in volstrekte zin. In betrekkelijke zin, omdat het aantal leerlingen te Kroonpolder in vergelijking met dat der andere scholen in deze gemeente verre weg het grootst is; - in volstrekte zin, omdat zonder eenige vergelijk met de andere scholen het aantal leerlingen van dien aard is, dat we niet in die resultaten kunnen bereiken, weke we van een goede school mogen verwachten. Daarbij bestaat er bij ons een kleasseindeeling zo ongunstig mogelijk, daar de 2e klasse gesplitst is en geplaatst is in 2 lokalen. In het derde leerjaar komen deze beide zeer ongelijke helften weer bij elkaar moeten dan een gelijkmatige klasse vormen.

Dan volgt een lange rij vergelijkingen met andere scholen en berekeningen: het aantal leerlingen per klas in iedere school, de verdeling over de lokalen en het aantal leerlingen per leerkracht. Dat laatste is misschien een duidelijke vergelijking. In Kroonpolder waren er 42 leerlingen per leerkracht. In Beerta (west) is dat aantal 36 en in Beerta (oost) 30. De vergelijking met de school van Nieuw Beerta is nog onvoordeliger: Iedere onderwijzer te Kroonpolder heeft [...] 20 leerlingen meer te onderwijzen dan te N.-Beerta.

Nieuw Beerta zou het voorbeeld moeten zijn volgens de opstellers van het rapport. Hoewel ze daar nog een kleine aantekening bij maken:

[..] ook al waren er te N.-Beerta net zooveel leerlingen als te Kroonpolder - er moesten dan 65 leerlingen meer zijn - ook dan nog verkeerde de school te Kroonpolder, tenminste voor een groot deel. De vorderingen van de leerlingen te Kroonpolder, wanneer ze ter school komen, zijn grooter dan van die te Kroonpolder, hun gezichtskring is uitgebreider. We laten in 't midden, wat daarvan de oorzaak is, maar constateeren alleen het feit.

Het is even de vraag wat de heren bedoelen. Zijn de kinderen in Kroonpolder van een andere afkomst dan de kinderen in Nieuw Beerta? Gaat het om het onderscheid tussen boeren- en middenstandskinderen tegenover de landarbeiderskinderen? Dat zou een interessant onderwerp zijn voor extra onderzoek. Het gemeentearchief van de voormalige gemeente Beerta vertoont wel wat hiaten, waardoor dat niet eenvoudig zal zijn. Wie weet komt later nog een vervolg op dit verhaal.....