Vanmiddag was de middag van het schuiven: er moest een extra bureau bij. Er is een extra scanplek nodig voor de plannen van 2011. Vorige week bracht ik een bezoek aan de IKEA om een er tafel bij te kopen. We hebben de serie Norden hier staan en het ziet er wel mooi uit als we alles hetzelfde hebben. Dus: een nieuwe Norden. Dat viel een beetje tegen. Hoewel ik precies dezelfde soort tafel heb gekocht als 2,5 jaar geleden is deze tafel iets korter, iets lager en is het tafelblad dunner. Tot zover de kwaliteit van de producten van IKEA. Vrijwilliger E zegt: het is ecologisch verantwoord. F zegt dat het hout scheelt. Dat is natuurlijk zo. Ik heb er maar vrede mee.
Maar goed. Gistermiddag hadden E. en F. de tafel al opgebouwd en vanmiddag hebben we alles verplaatst. Gelukkig was C. er ook. Zij is bijzonder goed in het aansluiten van dingen op dingen. Zij is het meest ICT-minded van ons allemaal. Dat geeft een goed gevoel. Nu zit ik achter mijn laptop, die op een bureau staat dat ineens veel groter lijkt. De scanner is weg en het beeldscherm ook. Die staan nu op de nieuwe tafel voor het scannen van foto's.
Want daar is het allemaal om begonnen: we willen veel scannen dit jaar. De Beeldbank moet van 3500 naar minimaal 7000 gepubliceerde foto's. Momenteel wordt er hard gewerkt aan de foto's van Bellingwedde. Iedere week zitten 10 mannen in het gemeentehuis om de oude foto's te bespreken. Zij wonen al jaren in de gemeente en herkennen op hun sloffen wat er op de foto's staat. Wij krijgen van hen keurige overzichten, die vrijwilligers invoeren in de Beeldbank. Zo werken we ook samen voor een fotocollectie uit Scheemda. De foto's zijn gescand. De eigenaar gaat nu voor ons opschrijven wat er op staat. En wij voeren in. Zo werkt het voor ons het best; veel mensen vinden het invullen van databases, ook na een cursus, nog erg lastig.
Weer andere foto's moeten komen uit Nieuweschans. De vereniging Vrienden van de Nieuwe Schans heeft een boek uitgegeven over de geschiedenis van het dorp. Tijdens het onderzoek zijn veel foto's tevoorschijn gekomen. Die krijgen nu een plekje op de Beeldbank.
Intussen zorgen wij voor nieuwe aanvoer van foto's: we blijven zoeken. F en E hebben gemerkt dat de fotocollecties vaak stoppen in het begin van de 20e eeuw. Van de nieuwbouw van na WOII, die nu al weer is afgebroken, hebben wij tot nu toe nauwelijks foto's. Begin januari praten we met z'n drieen. Zij zullen een overzicht maken van de hiaten in de collectie. Het lijkt ons een goed idee om een oproep te zetten in de krant. Veel mensen zullen nog wel foto's hebben van hun huis uit die tijd. Misschien krijgen we zelfs wel foto's van het interieur.
Voor de digitale studiezaal hebben we ten doel gesteld dat we alle archieven van de Burgerlijke Armbesturen toegankelijk maken in 2011. Tot nu toe staan de kohieren van hoofdelijke omslag (belasting in de 19e eeuw) in de digitale studiezaal. De 'rijken' zijn dus vertegenwoordigd. Nu gaan we de informatie over de armen op de studiezaal zetten.
Als we dat allemaal willen realiseren moeten we meer scancapaciteit hebben. Dat is nu dus geregeld met de nieuwe werkplek. Wat scannen betreft kan 2011 beginnen!
donderdag 23 december 2010
vrijdag 17 december 2010
Historisch Kerstdiner
Over ruim een week zit heel Nederland aan het kerstdiner. Dat zette me op het spoor van een historisch diner: een 'mager' diner uit 1893. Het is een vismenu en bevat ingrediënten die nu niet meer gegeten wordt. De gerechten zijn afkomstig uit het Nationaal Kookboek, samengesteld door A.G.L. Westerberg, die toen kok was in Hilversum. Hij verzamelde recepten, die ingestuurd werden door huisvrouwen, en voegde daar zijn eigen ideeën aan toe. Wie weet breng ik met dit blogje op een idee voor de kerstdagen.
In ieder geval wens ik iedereen met dit smakelijke blogje fijne feestdagen toe
Dit gerecht combineert goed met gekookte worteltjes met wat boter en peterselie. De volgende gang is een vol-au-vent, een pastei. Het recept is van palingpastei, maar het moet met zalm gemaakt worden. Bij deze pastei moeten asperges en een brood van karper geserveerd worden.
Het vulsel, dat in het recept genoemd staat, bestaat uit 250 gram rauwe vis, 50 gram boter, 25 gram geweekt brood, 3 eierdooiers en 1 eetlepel gehakte en gefruite uien. Dit moet gemengd worden met peterselie, zout en peper naar smaak. Dit is het recept voor het pasteideeg:
De volgende gang:
In ieder geval wens ik iedereen met dit smakelijke blogje fijne feestdagen toe
Canapés au caviar
Potage aux écrevisses
En dan de queue de cabillaud au gratin; we eten tegenwoordig iets anders dan vroeger.
Dit gerecht combineert goed met gekookte worteltjes met wat boter en peterselie. De volgende gang is een vol-au-vent, een pastei. Het recept is van palingpastei, maar het moet met zalm gemaakt worden. Bij deze pastei moeten asperges en een brood van karper geserveerd worden.
Het vulsel, dat in het recept genoemd staat, bestaat uit 250 gram rauwe vis, 50 gram boter, 25 gram geweekt brood, 3 eierdooiers en 1 eetlepel gehakte en gefruite uien. Dit moet gemengd worden met peterselie, zout en peper naar smaak. Dit is het recept voor het pasteideeg:
De volgende gang:
Bij de gebakken vis hoort een groene salade van kropsla, andijvie, veldsla, prei en hard gekookte eieren met een mayonaisedressing. En na zoveel vis is het tijd voor het dessert. Dat bestaat uit pudding, ijs en fruit.
woensdag 15 december 2010
Gezichten van de toekomst
Een paar maanden geleden heb ik al eens verteld over de strokartonfabriek De Toekomst. Over het project dat we daar gestart zijn. We hebben al veel contacten gelegd, foto's gevonden en zelfs een klein stukje film. Het verhaal van de fabriek en het productieproces is nu wel te vertellen.
Dat brengt ons bij de volgende stap: de mensen. Op allerlei manieren hebben we contact gezocht met mensen die betrokken waren bij de fabriek; eigenaars, directeuren, medewerkers, afnemers en leveranciers. Hun verhalen willen we graag horen en we willen laten zien wie zij waren. We zoeken dus foto's van deze mensen, trouwfoto's, schoolfoto's of foto's van een koor, het maakt niet uit. We willen de mensen van de Toekomst laten zien.
Dit is dus de volgende stap in ons project. We gaan foto's en verhalen verzamelen. In het nieuwe jaar zal het een paar weken mogelijk zijn om in het CHC foto's te laten scannen. Twee vrijwilligers zullen klaar zitten om alle gegevens over de foto's vast te leggen en er een scan van te maken.
De foto's worden later in 2011 onderdeel van een tentoonstelling en een website. Daar kom ik nog wel een keer op terug. Nu eerst de foto's. Dus: hebt u foto's of kent u iemand die betrokken was bij de Toekomst, laat het ons weten of kom langs met de foto's. De data en tijden dat de foto's gescand kunnen worden komen op mijn website te staan.
Dat brengt ons bij de volgende stap: de mensen. Op allerlei manieren hebben we contact gezocht met mensen die betrokken waren bij de fabriek; eigenaars, directeuren, medewerkers, afnemers en leveranciers. Hun verhalen willen we graag horen en we willen laten zien wie zij waren. We zoeken dus foto's van deze mensen, trouwfoto's, schoolfoto's of foto's van een koor, het maakt niet uit. We willen de mensen van de Toekomst laten zien.
Dit is dus de volgende stap in ons project. We gaan foto's en verhalen verzamelen. In het nieuwe jaar zal het een paar weken mogelijk zijn om in het CHC foto's te laten scannen. Twee vrijwilligers zullen klaar zitten om alle gegevens over de foto's vast te leggen en er een scan van te maken.
De foto's worden later in 2011 onderdeel van een tentoonstelling en een website. Daar kom ik nog wel een keer op terug. Nu eerst de foto's. Dus: hebt u foto's of kent u iemand die betrokken was bij de Toekomst, laat het ons weten of kom langs met de foto's. De data en tijden dat de foto's gescand kunnen worden komen op mijn website te staan.
maandag 25 oktober 2010
Vertellen
Een maand geleden zijn er twee films uitgekomen in Frankrijk. Beide films gaan over hetzelfde onderwerp: de deportatie van de Joden uit Parijs. 13.000 Joden opeengepakt in een wielerstadion onder erbarmelijke omstandigheden voordat ze werden afgevoerd om te worden vermoord. En 7.000 Franse politieagenten die hen opspoorden en bijeen dreven. Het zijn pijnlijke herinneringen in Frankrijk. Ze zouden toch graag en werk van de politie vergeten. De films kwamen uit op het moment dat Sarkozy besloot de Roma het land uit te zetten. Een nieuw zwart schaap gevonden?
Ieder land, iedere plaats in Europa heeft zijn eigen wielerstadion en en zijn eigen agenten. Het Oldambt ook: de gymzaal. Ieder jaar lopen inwoners van de gemeente de route die je Winschoter Joden van daar in het najaar van 1942 liepen naar het station. In de weken erna liggen de bloemen nog bij het monument.
Twee weken geleden verscheen het boek van Els Boon en Han Lettinck over de geschiedenis van de Joden in Winschoten en omstreken. Een dik boek waarin het verhaal van vele generaties Joden wordt verteld. Daarbij kan de oorlog niet onbesproken blijven. Els en Han hebben verhalen achterhaald van families die op de vlucht naar Zwitserland van elkaar gescheiden werden of families die 'bovengronds' bleven met een Arierverklaring.
In het gesprek met 'de dochter van de dominee' hoorde ik het verhaal van dominee Henkels die opkwam voor de Joodse gemeenschap in Winschoten. Dat wat in het najaar van 1940. Rabbijn Van Gelder ging later bij Henkels langs om hem te bedanken voor zijn steun. Hij kwam lopend door de regen. Doornat was hij: een oudere man, rond de zeventig. Op de middag van de presentatie van het boek sprak ik de kleindochter van Van Gelder. Ik gaf haar het verhaal van Henkels en haar grootvader. Ze bedankte me. Tot nu toe was alles wat ze van hem had 1 foto. Nu had ze ook een verhaal.
Zoiets maakt indruk. Van Gelder is gedeporteerd en vermoord, net al vele anderen uit Winschoten. Oude mensen, kleine kinderen, het maakte niet uit. Allemaal moesten ze opgeruimd worden. Ik vraag me af hoe het voelde voor de toeschouwers van de tocht naar het Winschoter station, want dat zou ik geweest zijn. Of hoe het was om te werken op het station van Nieuweschans, waar alle treinen langs kwamen. Ik denk niet dat ik het me ooit echt kan voorstellen. Zoals ik het me ook niet kan voorstellen dat ik maar een enkele foto zou hebben van mijn opa.
Els en Han hebben een monument geschreven voor de Joodse geschiedenis. Ze hebben het verhaal vastgelegd voor de eeuwigheid. En dat is maar goed ook. Want, ookal is een verhaal nog zo vaak verteld, dat betekent nog niet dat het ook echt is gehoord. Daarom gaan we door met vertellen. Tot zeker is dat ieder het gehoord en begrepen heeft. Waarschijnlijk tot in eeuwigheid dus.
maandag 13 september 2010
Nederland zoals het vroeger was
Twee van mijn beste vrienden stammen van voor de Tweede Wereldoorlog. Zij vertellen mij soms hoe treurig zij soms worden als ze door Nederland rijden met de auto. Er is zoveel veranderd. Veel meer huizen, wegen, bruggen, bedrijventerreinen. Ik ontkom niet aan het vreselijke begrip verrommeling, hoewel verstopping misschien beter is in deze context. Het lijkt of Nederland dichtslibt met gebouwen en ander beton.
Ik moest aan mijn vrienden denken toen ik rond reed door het Oldambt voor de Open Monumentendag. Het graan is binnen gehaald en het land weer omgeploegd. Ook het koolzaad van Tjarks vader is weg. Het Oldambt is misschien een van de laatste open plekken met wijds uitzicht. Daar genoot ik vooral van toen ik een kopje thee dronk met Cees bij Museumgemaal De Hoogte in Nieuwolda.
Daar zat ik naast Cees op een bankje, mijn kopje thee in de hand, Cees' hondje aan mijn voeten. Voor ons een klein stukje terras, een schelpenpaadje, het wuivende riet en dan het vlakke land. In de verte het lint van Midwolda en hier en daar een boerderij met een wal van bomen. De zon scheen en de wind blies door het riet. Een tractor voor ons ploegde de het land om. Rechts van ons was het Termunterzijldiep, het water waar het gemaal op loost. Het is een van de mooiste plekjes in het Oldambt, daar in Nieuwolda.Ik denk dat dit is wat mijn vrienden vroeger veel zagen, wat zij missen als ze rondrijden.
Na mijn derde kopje thee moest ik echt verder. Ik moet mijn vrienden maar snel eens uitnodigen om te komen kijken. Het zal een geruststelling zijn dat het ergens in Nederland nog zo is als het vroeger was.
Dat is iets om zuinig op te zijn.
Ik moest aan mijn vrienden denken toen ik rond reed door het Oldambt voor de Open Monumentendag. Het graan is binnen gehaald en het land weer omgeploegd. Ook het koolzaad van Tjarks vader is weg. Het Oldambt is misschien een van de laatste open plekken met wijds uitzicht. Daar genoot ik vooral van toen ik een kopje thee dronk met Cees bij Museumgemaal De Hoogte in Nieuwolda.
Daar zat ik naast Cees op een bankje, mijn kopje thee in de hand, Cees' hondje aan mijn voeten. Voor ons een klein stukje terras, een schelpenpaadje, het wuivende riet en dan het vlakke land. In de verte het lint van Midwolda en hier en daar een boerderij met een wal van bomen. De zon scheen en de wind blies door het riet. Een tractor voor ons ploegde de het land om. Rechts van ons was het Termunterzijldiep, het water waar het gemaal op loost. Het is een van de mooiste plekjes in het Oldambt, daar in Nieuwolda.Ik denk dat dit is wat mijn vrienden vroeger veel zagen, wat zij missen als ze rondrijden.
Na mijn derde kopje thee moest ik echt verder. Ik moet mijn vrienden maar snel eens uitnodigen om te komen kijken. Het zal een geruststelling zijn dat het ergens in Nederland nog zo is als het vroeger was.
Dat is iets om zuinig op te zijn.
woensdag 8 september 2010
De dochter van de dominee
Tsjerkjes vader was ooit dominee in Winschoten in de Vredeskerk. Een van zijn voorgangers was dominee Henkels. Deze dominee was lid van de verzetsgroep De Blauwe Schuit. Hij was het die, samen met een vriend en een vriendin, teksten selecteerde om mensen in de oorlog hoop te geven. Hij vroeg Hendrik Werkman om het drukwerk voor hem te doen. Het werd een goede vriendschap tussen Henkels en Werkman tot de dood van de laatste in 1945.
Na een gezellige rit door Duitsland komen we in Twente aan. Het huis is snel gevonden. We krijgen koffie en allerlei soorten chocola aangeboden. Daarna krijgen we de ene verrassing na de andere. De kast is prachtig. Dominee Henkels en zijn vrouw hadden Werkman gevraagd of hij een kast voor hen wilde beschilderen met bijbelse verhalen.
Er blijkt ook nog een stukje film te zijn van dominee Henkels. We mogen het gebruiken voor de documentaire. Dan zijn er boeken, fotoalbums en krantenknipsel die Julia voor ons heeft klaar gelegd. Voor we het weten is er een uur voorbij. We moeten nodig beginnen met het interview. We kiezen voor de mooie tuin van Julia en haar man Jaap om de opnames te maken. Dat betekent dan Peter en Bert een tijdje nodig hebben om alle technische instellingen goed te krijgen. Jaap en Julia wonen aan een redelijk drukke weg. Dat geluid willen we liever niet op de opnames hebben.
Dit is de eerste stap. Op naar dominee Hamoen.
Tsjerkje wilde heel graag iets doen met dit verhaal. Als een tijd geleden kwam ze bij me om een plan te maken. Engel en Jantje wilden wel meedoen. Na een ochtend praten kwamen we op een documentaire en een lesprogramma voor het Dollardcollege.
De documentaire is het eerst aan de beurt. Daarvoor willen we praten met de Julia, de dochter van dominee Henkels. Tsjerkje spoort haar op. Zij wil wel praten en nodigt ons uit om bij haar langs te komen. Dan kunnen we gelijk 'de kast' zien. We zijn benieuwd. Bert en Peter gaan mee voor de techniek. Zij werken bij RTV Blauwe Stad, dat de documentaire zal uitzenden.
Er blijkt ook nog een stukje film te zijn van dominee Henkels. We mogen het gebruiken voor de documentaire. Dan zijn er boeken, fotoalbums en krantenknipsel die Julia voor ons heeft klaar gelegd. Voor we het weten is er een uur voorbij. We moeten nodig beginnen met het interview. We kiezen voor de mooie tuin van Julia en haar man Jaap om de opnames te maken. Dat betekent dan Peter en Bert een tijdje nodig hebben om alle technische instellingen goed te krijgen. Jaap en Julia wonen aan een redelijk drukke weg. Dat geluid willen we liever niet op de opnames hebben.
Julia is van na de oorlog. Zij heeft de Blauwe Schuit niet zelf meegemaakt. Toen zij geboren werd, zat haar vader in Sint Michielsgestel. Met Simon Vestdijk overigens. Pas een paar maanden na haar geboorte kon haar vader haar zien. Hendrik Werkman maakte het geboortekaartje. Henkels en zijn vrouw waren liefhebbers van de kunsten. Er kwamen, ook na de oorlog, veel kunstenaars over de vloer. Als je dat nu hoort, lijkt het geweldig maar voor Julia was het niet altijg leuk. Al die vreemde mensen.
Julia geeft ons het antwoord op de dringende vraag. Hoe kan het dat een groep mensen teksten uitgeeft als verzetsdaad? Het is tamelijk elitair verzet. Julia vertelt dat haar vader meer deed dan dat. Hij hielp veel mensen onderduiken en als het moest sprak hij zich (met knikkende knieen) uit tegen de Duitsers. Daarover verschijnt later een artikel in het tijdschrift van de Stichting Oud Winschoten. De oorlog heeft diepe schade aangericht in het leven van Henkels en van zijn vrouw. Het verlies van Werkman, die in de laatste dagen van de oorlog nog werd doodgeschoten, heeft daar zeker een rol in gespeeld.
Als het interview voorbij is, krijgen we nog een paar andere dingen te zien. Henkels schreef gedichten, soms samen met Vestdijk. En er is een gastenboek. Gedichten van Nijhoff, Vestdijk een tekening van Werkman, een tekst van Clara Westhoff. Het maakt allemaal een diepe indruk op me.
vrijdag 27 augustus 2010
Terug naar de Toekomst
Elke keer als ik naar Winschoten rijd vanuit Groningen kijk ik nieuwsgierig naar de vorderingen van de restauratie. En ik zal niet de enige zijn. Jarenlang moesten mensen toekijken dat de oude fabriek steeds verder verviel. Uiteindelijk was het gebouw er zó slecht aan toe dat er subsidie kon komen. Dat natuurlijk niet alleen. De fabriek werd gekocht door Simon Benus, die de opknapwerkzaamheden verder ter hand nam.
De Toekomst was één van de strokartonfabrieken van het Oldambt. In Nieuweschans en Winschoten stond ook zo'n fabriek. In Nieuweschans is de fabriek zelfs nog in bedrijf. De strokarton is een typisch product uit Groningen en Friesland. Van ongeveer 1870 tot 1970 werd dat geproduceerd. Je zou het kunnen zien als 'het opmaken van de restjes'. Als er veel stro over blijft van de graanoogst, moet je naar manieren vinden om daar nog geld mee te verdienen.
De komst van de fabrieken in het Oldambt heeft veel betekend. De arbeiders in de fabrieken verdienden meer dan de landarbeiders op de velden. Werken in de fabriek was populair. En dat terwijl het 'vies' werk was. Het moet vreselijk gestonken hebben. Maar goed, landarbeiders hadden in de winter vaak geen werk, fabrieksarbeiders wel. Dat zal er zeker aan bijgedragen hebben.
In de oude fabriek is nog veel te zien: de stoomketels, de strokogels, de plek waar een soort maalstenen lagen en een machinekamer die de aansturing was voor het hele complex. En dan is er de enorme hal waar het karton moest drogen. Al met al is het een indrukwekkend gebouw. Reden genoeg om daar de Open Monumentendag te openen. We hijsen de vlag aan de gerestaureerde schoorsteen en de stadsomroeper vertelt was er allemaal te gebeuren staat: "Boeren, burgers en buitenlui, hoort.... hoort... hoort. Alsof we inderdaad even in de Negentiende eeuw zijn beland.
maandag 9 augustus 2010
De sfeer van de Negentiende eeuw
Vrijdagmorgen zat ik te praten met Wil over de schrijversinstructies voor de Canon van het Oldambt. Welke inhoud willen we in ieder venster zien? Welke personen moeten daarbij genoemd worden? Een Canon van het Oldambt kan niet zonder de profeet Jarfke bijvoorbeeld, maar bij welk venster hoort hij dan? En waar komen communisten Fre Meis, Koert Stek en Hanneke Jagersma? Het is erg leuk om dit te bespreken en steeds dichterbij de Canon te komen.
Midden in dit gesprek komen Nans en Henk. Ze hebben de achterbak vol met spullen van hun museumzolder. Als alles is uitgepakt sluiten Wil en ik het gesprek af. Het is tijd voor de tentoonstelling. We krijgen hulp van Henriette, die voor de bibliotheek altijd alle sfeeropstellingen maakt. Zij had dinsdag, toen alle spullen van de zolder van het gemeentehuis werden bezorgd, het borstbeeld van Emma al even neergezet.
Nu moet het meubilair van de raadszaal een plek krijgen, 'de tafel moet gedekt' en de spullen moeten in de vitrines. We vullen er een met administratieve objecten (er moet absoluut aandacht zijn voor archieven in tentoonstellingen die ik maak!). De andere twee tonen de vrijetijdsbesteding: spelletjes, een toverlantaarn, boeken (ah, wat waren die toch mooi in die tijd) en de nuttige handwerken. Daarover ontfermt Nans zich. Zij heeft al vaker vitrines ingericht, dat is duidelijk te zien. Ik ben blij dat Nans en Henriette me helpen, want zelf had ik dit nooit zo gekregen. Henriette maakt het geheel af met een prachtig gedrapeerde doek. Ik moet toch eens afkijken hoe ze dat doet...
Goed, de eerste stappen naar de Open Monumentendag zijn gezet. Op naar de folder, de lezing, de opening en de publiciteit.
Midden in dit gesprek komen Nans en Henk. Ze hebben de achterbak vol met spullen van hun museumzolder. Als alles is uitgepakt sluiten Wil en ik het gesprek af. Het is tijd voor de tentoonstelling. We krijgen hulp van Henriette, die voor de bibliotheek altijd alle sfeeropstellingen maakt. Zij had dinsdag, toen alle spullen van de zolder van het gemeentehuis werden bezorgd, het borstbeeld van Emma al even neergezet.
Nu moet het meubilair van de raadszaal een plek krijgen, 'de tafel moet gedekt' en de spullen moeten in de vitrines. We vullen er een met administratieve objecten (er moet absoluut aandacht zijn voor archieven in tentoonstellingen die ik maak!). De andere twee tonen de vrijetijdsbesteding: spelletjes, een toverlantaarn, boeken (ah, wat waren die toch mooi in die tijd) en de nuttige handwerken. Daarover ontfermt Nans zich. Zij heeft al vaker vitrines ingericht, dat is duidelijk te zien. Ik ben blij dat Nans en Henriette me helpen, want zelf had ik dit nooit zo gekregen. Henriette maakt het geheel af met een prachtig gedrapeerde doek. Ik moet toch eens afkijken hoe ze dat doet...
Goed, de eerste stappen naar de Open Monumentendag zijn gezet. Op naar de folder, de lezing, de opening en de publiciteit.
zaterdag 31 juli 2010
Opnieuw de zolder op.
Als aankondiging van de Monumentendag organiseer ik, samen met de bibliotheek Winschoten, een sfeertentoonstelling over de Negentiende eeuw. Daarvoor heb ik intussen twee dozen vol servies, boekjes, lappen donkere stof en gedroogde bloemen liggen. Nans zal deze week nog van alles brengen uit de indrukwekkende verzameling die op zolder ligt van het Vestingmuseum in Nieuweschans.
Ik ging afgelopen week de zolder op van het stadhuis in Winschoten. De bode van de gemeente is iemand die weet wat bewaren is. Hij is zorgvuldig met oude spullen van de gemeente. Ik had hem gevraagd of hij mij voor de tentoonstelling een portret kon leveren van een van de koningen, Emma of Wilhelmina. Ik moest maar eens komen kijken.
Dat werd een verrassing! Ik kreeg mijn portret van Wilhelmina en nog veel meer. De oorspronkelijke inrichting van de raadszaal staat nog op zolder. Niet alleen de tafels en de stoelen, maar ook de lampekappen en zelfs de vloerkleden, het hekwerk van de tribune en de oorspronkelijke verwarming. Wat een verrijking voor mijn tentoonstelling!
Het stadhuis van Winschoten is ontworpen door rijksbouwmeester C.H. Peters, de ontwerper van veel postkantoren (ook dat van Winschoten). Hij had ook de leiding bij de restauratie van de Marktpleinkerk in 1905. Peters was een leerling van de grote P.J.H. Cuypers, die hem heeft voorgedragen voor de post van rijksbouwmeester.
Peters ontwierp het stadhuis als een particuliere opdracht. Het is een neorenaissance pand geworden. Dat past dus prachtig in het thema van de Monumentendag. Binnen is de hal een spel van zuilen en bogen. De raadszaal heeft een beschilderd plafond en in de wandbekleding is een portret van Wilhelmina verwerkt. Peters leverde degelijk werk. Tot in de kleinste details is het stadhuis af: de balken op zolder (wie ziet die nou?) zijn zelfs voorzien van een kleine versiering. De meubels van het stadhuis waren bijpassend gemaakt: een product van de zogenaamde 'lelijke tijd'.
Wie zegt dat? Bezoekers moeten het zelf maar komen beoordelen.
donderdag 29 juli 2010
Ik was hier......
Voor de voorbereidingen van de Open Monumentendag bracht ik een bezoek aan de Marktpleinkerk. In de vakantiemaanden zijn de kerk en de toren op woensdag-, donderdag- en vrijdagmiddag open. Vrijwilligers vertellen aan bezoekers over de geschiedenis van de gebouwen. Diezelfde vrijwilligers gaan mij helpen met het Winschoter deel van de Open Monumentendag. Tijdens het eerste gesprek vroeg een van hen mij of ik als eens boven de gewelven was geweest. Nee, dat was ik niet.
Het was een hele klim. Omdat het die dag warm was had ik slippers aan en een rok. Dat blijkt niet zo'n handige outfit voor 'monumentklimmen'. En er was nog een obstakel: een dode duif. Toen Alje die had weggehaald, durfde ik wel naar boven.
Het is een indrukwekkend gezicht. Grote gemetselde bollen, met steunmuurtjes en veel balken en trapjes. Op die balken stonden namen, adressen en jaartallen. Mannen die wilden vastleggen dat zij boven de gewelven geweest waren. Het speet me dat ik mijn fotocamera niet bij me had. Dit soort dingen is toch wel heel erg leuk om vast te leggen.
Een week later ging ik opnieuw naar de kerk. Dit keer in broek en stevige schoenen, en met fotocamera. Samen met Koos liep ik dit keer helemaal boven de gewelven langs. We zochten overal naar namen en ik maakte de foto's. Op de terugweg troffen we nog aantekeningen met potlood, waaronder ' LEVE BATO'. De potloodteksten kon ik niet goed op de foto krijgen, maar ik ga zeker nog een derde keer terug om dit teksten vast te leggen. Het zou jammer zijn als dat verloren gaat.
woensdag 14 juli 2010
Monumenten
Over twee maanden is het Open Monumentendag. De nieuwe gemeente Oldambt wil dat ik een overzicht maak van alle activiteiten. Bezoekers kunnen dan op 11 september in één oogopslag zien waar ze terecht kunnen. Het thema spreekt me wel aan: 'De smaak van de 19e eeuw'. Ik vind de 19e eeuw een spannende eeuw: de vorming van het koninkrijk, Thorbecke, industrialisatie, de komst van trein en tram, emancipatie van vrouwen en de opkomst van de arbeidersbeweging.
Het thema is geschikt voor het Oldambt. Aan het einde van de 19e eeuw bloeide de landbouw als nooit tevoren. De boeren werden rijk als nooit te voren. Velen wilden dat ook laten zien. Ze lieten de voorhuizen van hun boerderijen verbouwen. De een deed dat nog weelderiger dan de ander. De stijl die velen kozen wordt wel eclectisch genoemd. Voor mij is dat een vriendelijke term voor een architectonisch rommeltje.
Terug naar de Monumentendag. Winschoten heeft een stadhuis in neorenaissance-stijl, een neogotisch postkantoor en in de regio staan neoclassisistische boerderijen. Smaak is natuurlijk meer dan architectuur. Het gaat over eten, literatuur, muziek, beeldende kunst, kleding, noem maar op. Op diverse plaatsen in het Oldambt wordt daar aandacht aan gegeven. Aan mij de uitdaging om daar zo veel mogelijk van te laten zien.
We kunnen de opening van de Monumentendag waarschijnlijk houden in de oude strokartonfabriek 'de Toekomst'. De restauratie, die nu wordt uitgevoerd, zal dan al weer een stuk verder zijn. Het wordt mooi. Ik moet nog veel regelen en afspreken om er, met alle organisaties en vrijwilligers, een mooie dag van te maken. Het duurt nog twee maanden.... gelukkig.
De foto komt uit de collectie van W. Havik
Het thema is geschikt voor het Oldambt. Aan het einde van de 19e eeuw bloeide de landbouw als nooit tevoren. De boeren werden rijk als nooit te voren. Velen wilden dat ook laten zien. Ze lieten de voorhuizen van hun boerderijen verbouwen. De een deed dat nog weelderiger dan de ander. De stijl die velen kozen wordt wel eclectisch genoemd. Voor mij is dat een vriendelijke term voor een architectonisch rommeltje.
Terug naar de Monumentendag. Winschoten heeft een stadhuis in neorenaissance-stijl, een neogotisch postkantoor en in de regio staan neoclassisistische boerderijen. Smaak is natuurlijk meer dan architectuur. Het gaat over eten, literatuur, muziek, beeldende kunst, kleding, noem maar op. Op diverse plaatsen in het Oldambt wordt daar aandacht aan gegeven. Aan mij de uitdaging om daar zo veel mogelijk van te laten zien.
We kunnen de opening van de Monumentendag waarschijnlijk houden in de oude strokartonfabriek 'de Toekomst'. De restauratie, die nu wordt uitgevoerd, zal dan al weer een stuk verder zijn. Het wordt mooi. Ik moet nog veel regelen en afspreken om er, met alle organisaties en vrijwilligers, een mooie dag van te maken. Het duurt nog twee maanden.... gelukkig.
De foto komt uit de collectie van W. Havik
woensdag 2 juni 2010
Ontmoeting bij het koolzaadveld
Het is lang koud geweest. Daarom is het koolzaad nu het mooist. Tijdens een rondrit om foto's te maken van een paar kerken en dijken, moet ik toch echt uit mijn auto stappen en een foto maken van dat mooie geel.
Dan hoor ik achter me: "Kijk pappa, zij fotografeert jouw koolzaad". Ik draai me om. Aan de overkant van de weg loopt een vader met twee kinderen, één in een buggy en één groot genoeg om op een eigen fiets te zijn. Dan vraag ik de jongen of hij misschien ook op de foto wil met pappa's koolzaad. Dat wil hij wel.....
Voorzichtig oversteken en een mooie gele paardenbloem plukken om het beeld compleet te maken. Schuilt er een kunstenaar in deze jongen?
Daar staat hij dan: Tjark, een zoon uit een oude Oldambtster familie. Zijn vader vertelt me dat de Boelo Tijdens (van het kanaal en de politiek, zeg maar) één van zijn voorouders is. Al generaties lang werkt de familie in de Oldambtster landbouw. Tjark is in ieder geval trots op het koolzaad. Ik rijd verder om de Schanskerdijk te fotograferen en de prachtige boerderij van Ten Have. Wie weet heb ik de volgende generatie Oldambtster boeren ontmoet.
Dan hoor ik achter me: "Kijk pappa, zij fotografeert jouw koolzaad". Ik draai me om. Aan de overkant van de weg loopt een vader met twee kinderen, één in een buggy en één groot genoeg om op een eigen fiets te zijn. Dan vraag ik de jongen of hij misschien ook op de foto wil met pappa's koolzaad. Dat wil hij wel.....
Voorzichtig oversteken en een mooie gele paardenbloem plukken om het beeld compleet te maken. Schuilt er een kunstenaar in deze jongen?
Daar staat hij dan: Tjark, een zoon uit een oude Oldambtster familie. Zijn vader vertelt me dat de Boelo Tijdens (van het kanaal en de politiek, zeg maar) één van zijn voorouders is. Al generaties lang werkt de familie in de Oldambtster landbouw. Tjark is in ieder geval trots op het koolzaad. Ik rijd verder om de Schanskerdijk te fotograferen en de prachtige boerderij van Ten Have. Wie weet heb ik de volgende generatie Oldambtster boeren ontmoet.
donderdag 20 mei 2010
Fotoverslag vestingtocht 8 mei 2010
De vestingen in het Oldambt stonden in de schijnwerpers tijdens de voorjaarsexcursie van de vereniging Stad en Lande. Het bestuur van de vereniging had me gevraagd om deze excursie te organiseren. Een tijd geleden heb ik al eens een vergelijkbare tocht gemaakt met de Stichting Landschap Oldambt. Het is iedere keer weer leuk. Het zal zeker niet mijn laatste keer zijn.
Na een korte vertraging in Groningen (een te blonde politicus bracht een bliksembezoek aan de stad om te laten zien dat hij de 'periferie' niet vergeet en geen doorsnee Haags politicus is) vertrokken we in de regen richting Heiligerlee. Gelukkig werd het al snel droog.
Na een korte vertraging in Groningen (een te blonde politicus bracht een bliksembezoek aan de stad om te laten zien dat hij de 'periferie' niet vergeet en geen doorsnee Haags politicus is) vertrokken we in de regen richting Heiligerlee. Gelukkig werd het al snel droog.
Het Kruidenbastion. De borstbeelden zijn portretten van de mensen die Oudeschans in het verleden van de sloophamer hebben gered.
Een van de deelnemers maakte ook een prachtige serie foto's. Met zijn toestemming geef ik hier de link
Abonneren op:
Posts (Atom)