donderdag 6 oktober 2011

Op pad voor de canon

Er moest een foto komen van de synagoge in Nieuweschans. Een van de vensters gaan over de Joden in het Oldambt en daar komt een plaatje van de synagoge bij. Nu hebben de Vrienden van de Nieuwe Schans een grote hoeveelheid foto's ingeleverd bij het CHC om op de Beeldbank te zetten. Daar had ik een foto uitgekozen en ingestuurd naar Mirjam, de vormgeefster. Zij vond de foto niet goed. Het was een zwart/wit foto en dat maakte te pagina flets. Er moest dus een kleurenfoto komen


Nu ik toch in Nieuweschans was, besloot ik bij het vestingmuseum langs te gaan. Ik wilde Nans en Henk vragen om het veldnamenonderzoek van de Rijksuniversiteit en de Groninger Archieven in hun omgeving onder de aandacht te brengen. Helaas, ze waren er niet. Briefje achter gelaten, foto gemaakt en op pad maar weer...... Het was een van de laatste warme dagen van het jaar, in deze ongewoon warme nazomer.



Een paar beelden uit de voormalige vesting.




En dan Duitsland aan de andere kant van het water. Een paar stappen over de Noaberbrug en je bent er.



Ik besluit over de Hamdijk terug te rijden naar Winschoten, een plek in het Oldambt waar de grandeur en het verval samen komen. Het komt voor mij bij elkaar op een veld met appelbomen. Ieder jaar hangen de bomen vol prachtige appels. De boerderij die erbij hoort staat vermoedelijk leeg en de appels worden niet meer geplukt. Dat is het beeld van krimp: verlaten appelbomen aan de Hamdijk.




Het heeft ook wel weer iets moois. De natuur gaat onverstoorbaar door, krimp of niet. Misschien moeten wij daar een voorbeeld aan nemen.

Een eerder bericht over de Canon: het Rosarium

donderdag 29 september 2011

donderdag 15 september 2011

De maand van de geschiedenis - Armoe troef

De hele maand oktober is geschiedenis maand. Het thema is 'de ander en ik' Ik heb dat geïnterpreteerd als 'zorg voor de ander'. Door de eeuwen heen zijn er altijd mensen geweest die onvoldoende voor zichzelf konden zorgen. Voordat bijstand een recht werd, waren er allerlei regelingen voor. Er waren ook altijd pogingen om de armen zelfstandig te maken of te laten werken voor hun brood. Over deze onderwerpen gaat een minicursus van drie vrijdagmiddagen. Dit wordt de cursus, het drieluik ARMOE TROEF, drie eeuwen armenzorg in het Oldambt:

De kerk
Op 14 oktober komt Harry Perton spreken over de rol van de diakonie in de armenzorg van de 18e eeuw. Wat de voorwaarden voor bedeling waren, wie zoal bedeeld werd, wat ze kregen, hoeveel armen er waren in die tijd en hoe de kerk aan het geld kwam voor de bedeling, het komt allemaal aan de orde op deze middag. Harry Perton brengt het leven van de Oldambtster armen dichterbij.

De maatschappij
21 Oktober staat in het teken van de Maatschappij van de Weldadigheid. In 1818 werd de Maatschappij opgericht om in Drenthe de armen uit heel Nederland een nieuw leven te bieden. Ook uit het Oldambt vertrekken kolonisten naar Frederiksoord, Willemsoord en Wilhelminaoord. Hun lotgevallen, en die van de plaatselijke subcommissie van Weldadigheid, die geld ophaalde voor de Maatschappij worden verteld door Wil Schackman, de schrijver van het boek De Proefkolonie

De staat
Cees Stolk komt op 28 oktober vertellen over de Hel van Jipsinghuizen, de werkverschaffing van de jaren dertig van de vorige eeuw. Hij heef vele voormalige werklozen en andere betrokken gesproken en schets aan de hand van hun herinneringen het verhaal van zwaar werk, slechte omstandigheden, laag loon en het gevoel van vernedering van de werkverschaffing.


De middagen beginnen om 14.30 en duren tot ongeveer 16.30
De kosten voor hele cursus bedragen € 20,00. Eén middag kost € 7,50. Aanmelden voor de cursus kan door een mail te sturen naar chcoldambt@gmail.com met de titel Drieluik Armoe troef. In de mail vermeld u uw naam en adres. Het geld van de cursus moet worden overgemaakt naar banknr 520814886 van de Stichting Geschiedschrijving Oldambt in Winschoten. De losse middag kan aan de zaal betaald worden.

maandag 12 september 2011

Fotoverslag van de Open Monumentendag 1

Boer Hermans Dijkstra en zijn gevolg bij de opening van de Monumentendag in de voormalige pastorie van Eexta in Scheemda, nu het bedrijf Geo+

De stadsomroeper aan het werk.


Alvast oefenen om stadsomroeper te worden als je later groot bent.

En wie wint de gouden poffertpan in Hermans Dijkstra?



Prachtige dames in Hermans Dijkstra

De tocht langs de drie gemalen in het Oldambt ging over het prachtige water van Nieuwolda naar Termunten. Cees maakte voor mij op het schip een aantal foto's



Ik was graag meegegaan op deze tocht. Het Oldambt op z'n mooist. Op Open Monumentendag kan dat niet. Dan probeer ik bij alle monumenten langs te gaan. Dat is me dit jaar, net als vorig jaar, bijna gelukt. Volgend jaar moet ik beslist nog beter plannen. Gelukkig vertelde Cees mij dat hij overweegt om de tocht op de Dag van het Gemaal te herhalen. Hopelijk kan ik dan mee.....







Stichting Landschap Oldambt was in de kerk in Nieuw Scheemda. Pier stuurde mij een paar foto's. Het concert van het Ministerie van Landbouw en Visserij was bijzonder leuk. De sfeer van de nummers was goed getroffen en ze droegen een paar gedichten van Berend Koning voor.

Dit is nog lang niet alles. Wordt vervolgd....

donderdag 1 september 2011

Monumenten langs het spoor

Een serie herbestemde panden: de oude stations langs de spoorbaan Groningen - Nieuweschans. Het leek me een goed idee om daar aandacht aan te geven op Open Monumentendag. Daarom belde ik met ARRIVA. Konden zij niet meedoen? Een monumentendagarrangement? ARRIVA reageerde enthousiast; een leuk idee. Hun voorstel werd een 2 voor 1 actie. Twee mensen kunnen samen op één kaartje reizen naar een van de stations in het Oldambt op de lijnen van ARRIVA.

Er is van alles te doen langs het spoor. In Kropswolde is het station uit 1915 een galerie/museum geworden. Daar is nu een tentoonstelling van Nico Bulder. De tentoonstelling is op 10 september vrij toegankelijk.
In Zuidbroek is een groep enthousiaste vrijwilligers als jaren bezig voor het Noord Nederlands Trein- en Trammuseum. Het station wordt in oude glorie hersteld. Op 10 september geven de vrijwilligers rondleidingen.
Het station in Scheemda is nu een kantoor. Er is een tentoonstelling van foto's van het station toen het nog in werking was.
Het station in Winschoten is nu in gebruik als drukkerij. In het station draait een film uit de jaren zeventig van een treinrit van Groningen naar Leer. Veel landschapsbeelden en de stations zoals ze er toen bijlagen. Daarnaast begint er in het station een stadswandeling door Winschoten onder leiding van de Winschoter Stadsgidsen.
In Bad Nieuweschans staat de Oude Remise. Vroeger was het een locomotievenloods, nu is er een grand café en een kunstencentrum. In het grand café zijn hoogtepunten uit de collectie van het Noord Nederlands Trein- en Trammuseum te zien. De Oude Remise biedt bij een kopje koffie met petit four (€ 3,30) een tweede kopje koffie gratis op vertoon van het treinkaartje.

Als toegift van ARRIVA kunnen reizigers ook afslaan naar Veendam. Daar vertrekt om 12.00 uur de stoomtrein naar Stadskanaal. In het station van Veendam ligt ook de Winkler Prins wandelroute klaar.

Ga voor de actievoorwaarden naar de site van ARRIVA

maandag 29 augustus 2011

Open Monumentendag 1

10 September is het weer Open Monumentendag. Er gebeurt dit jaar weer van alles. Op de website van het Cultuurhistorisch Centrum is een overzicht te vinden van alle activiteiten.

Samen met Bert en Peter van RTV Blauwe Stad heb ik een bezoek gebracht aan de oude pastorie in Eexta. Dit is het oudste woonhuis in het Oldambt en waarschijnlijk in Nederland. Het is een prachtig gebouw met een witte, symmetrische voorgevel. Er ligt een mooie tuin en (nog steeds) een 'gracht' omheen.

Jan Loots, de eigenaar, geeft ons een rondleiding van de kelder tot de zolder. De balken op de zolder stammen uit de bouw van het pand in de 13e eeuw. Hij laat ons zien hoe hard de balken zijn. Als het daaraan ligt, staat het pand er nog wel even. We krijgen uitleg over de bouwgeschiedenis van het pand. Door de jaren heen zijn steeds andere ramen geweest, steeds grotere ramen ook.

Bijzonder is ook dat Jan een reconstructie heeft laten maken van het oude dorpscentrum van Eexta, met de kerk, het armenhuis en de school. Het is een boeiend schilderij geworden met veel kleine grapjes en verrassingen.

Bert, Peter en ik besluiten niet alles te filmen. Er moet ook nog een verrassing over blijven voor de bezoekers. Ik denk dat het zeker de moeite waard is om te gaan kijken in Eexta op 10 september!

dinsdag 23 augustus 2011

Preview 2011/2012

Op 2 september is Beelden bij de Thee de aftrap voor een nieuw jaar cultuurhistorisch Oldambt. De planning is zo goed als rond en binnenkort verschijnt het nieuwe programmaboekje. Als voorproefje alvast een overzicht van wat we van plan zijn:

Natuurlijk is er iedere eerste vrijdag van de maand weer Beelden bij de Thee. We hebben onder meer aandacht voor herbestemming van oude panden (in het kader van Open Monumentendag) en de geschiedenis van de Adrillenmarkt in Winschoten. Verder zullen we een middag besteden aan de interviews die Rob Rosendahl in de afgelopen tijd gehad heeft met bijzondere personen uit het Oldambt.

De Open Monumentendag is spannend dit jaar. We werken bijvoorbeeld samen met Arriva met een monumentendag-actie. Alle oude stations tussen Groningen en Nieuweschans zijn open en te bezichtigen. In Zuidbroek kunnen mensen overstappen naar Veendam. Daar vertrekt de stoomtrein naar Stadskanaal. Voor meer informatie is het raadzaam om de website van Arriva te raadplegen. Daarnaast is er een tocht langs de gemalen. Een deel van de tocht in een historische bus en de rest in een bolschip. Natuurlijk is er nog meer. Daarvoor hebben we een folder gemaakt die binnenkort op de website verschijnt.

De Wintercursus is op herhaling, dit keer op woensdagavond. Vorige keer kon een aantal mensen niet meedoen omdat ze overdag werken. Speciaal voor de mensen met een baan dus! Opnieuw negen bijeenkomsten over thema's uit de Oldambtster geschiedenis. Hoe zat het met het leven in de vestingen? Waarom was de stad Groningen hier zo lang de baas? Waar kwam de afstand tussen de boeren en de arbeiders vandaan? Wie was dominee Schortinghuis en wat was zijn betekenis? Zomaar wat onderwerpen. Er is nog veel meer.

Vroeg in het nieuwe jaar komt er een cursus in samenwerking met de Volksuniversiteit en Bibliotheek Winschoten. Het onderwerp is de architectuur in het Oldambt: de neostijlen uit de 19e eeuw, het expressionisme en de wederopbouw-architectuur in de 20e eeuw. We sluiten de cursus af met een excursie. langs bijzondere voorbeelden van deze stromingen in het Oldambt.

Dan zijn er in het najaar nog drie excursies gepland. We zoomen in op de landbouwgeschiedenis uit de regio: graan en stro, suiker en aardappelmeel. We besteden aandacht aan de geschiedenis van de bedrijfstak en bezoeken een modern bedrijf om het contrast goed te kunnen zien.

Nieuw dit jaar is het drieluik. Een serie van drie lezingen over een specifiek onderwerp. In oktober gaat het drieluik over de zorg voor de arme. Dit is onze interpretatie van het thema van de maand van de geschiedenis: de ander en ik. De rol van de kerk, de Maatschappij van de Weldadigheid en de werkverschaffing in het gevreesde Jipsinghuizen passeren de revue. Het tweede drieluik gaat over de drost in Zuidbroek. In de Oldambt Historische Reeks komt volgend jaar een boek uit over de strafzaken van de drost in de 18e eeuw. Die zullen we van verschillende kanten bekijken.

Over boeken gesproken. Er staat nogal wat op de rol. De Canon van het Oldambt is al aangekondigd voor november. Dan is ook de eerste dag van de Oldambtster geschiedenis. Schrijf maar vast op de kalender of in de agenda: 28 november. Verder komt het boek over de architect Kruijer uit in april. In de tussentijd verschijnt de tweede uitgave in de Oldambt Historische Reeks. Dit deel gaat over het bekende vervoersbedrijf/reisbureau Klooster uit Winschoten. Hierover vertel ik binnenkort meer.

Dit zijn onze plannen. Het wordt vast allemaal erg leuk. Kom vooral meedoen!